Graag richt ik me deze stoptober eens tot de niet rokers. Dat klinkt misschien raar, want waarom zou een niet roker zich druk maken over stoppen met roken? Ze hoeven immers niet te stoppen.
Klopt, ze hoeven niet te stoppen met roken, maar ze moeten wel stoppen met iets anders, namelijk met veroordelen. Smoke Shaming zullen we het maar noemen. Rokers kennen dit maar al te goed. Ze worden steeds verder verbannen uit de samenleving. Eerst naar louche rookhoekjes, vervolgens naar buiten, en tegenwoordig zelfs heel ver weg, het terrein af. Daar is natuurlijk van alles voor te zeggen, en ik ben ook voorstander van de rookvrije generatie. Maar het kan geen kwaad om je eens te verplaatsen in die roker.
Ik geloof dat geen enkele roker echt 100% gelukkig is met het feit dat hij (zij) rookt. Veel van hen ondervinden immers dagelijks nadelen van het roken. Praktische nadelen zoals de kosten, de stress om altijd sigaretten te moeten hebben, klachten zoals hoesten en slechte conditie. Maar wat veel rokers ook ondervinden is schuldgevoel. Schuld omdat ze een slecht voorbeeld zijn voor kinderen, schuld omdat anderen last hebben van hun rook, schuld omdat ze hun eigen gezondheid in gevaar brengen waardoor ze er op termijn niet meer kunnen zijn voor de mensen van wie ze houden. Probeer je daar eens in te verplaatsen.
Misschien denk jij, als niet roker, nu al heel snel: Dan moet je ermee stoppen. Goed idee! Al denk dat de meeste rokers dit briljante idee zelf ook al bedacht hebben. De motivatie om te stoppen is er vaak wel. Immers, als je de voordelen van roken afweegt tegen de nadelen dan slaat de balans in de meeste gevallen door naar de nadelen. Maar zelfs al heb je de motivatie, dan betekent dat nog niet dat je een stoppoging onderneemt. Want stoppen is niet makkelijk en veel rokers zien daar als een berg tegenop. Als ik aan rokers vraag waar ze het meest tegen opzien is het antwoord vaak: “Dat het niet gaat lukken”
Realiseer je eens wat dat betekent. Rokers die geen stoppoging ondernemen omdat ze bang zijn dat het niet lukt. Wat gebeurt er namelijk als niet lukt: Dan ben je zwak. Voor je stoppoging was je alleen nog asociaal en zielig, maar na je mislukte stoppoging ben je ook nog eens zwak. En dat is waar de niet-roker in beeld komt. Die kan namelijk op twee manieren reageren op een mislukte stoppoging. Steunen of veroordelen.
Veroordelen komt maar al te veel voor: “Zwak hoor dat je het nu al opgeeft”; “Zielig hoor dat je stiekem toch begonnen bent”, “Je moet gewoon sterk zijn”. Wat denk je dat dit soort opmerkingen doen met de roker? Die voelt zich natuurlijk al heel slecht over de falende poging, en krijgt dan ook nog eens een lading kritiek over zich heen. Hij (zij) voelt zich nog slechter en ziet het helemaal niet meer zitten. De handdoek in de ring gooien is vaak het gevolg.
Maar het kan ook anders. Je kunt ook steunen. Hoe klinkt het bijvoorbeeld als je zegt “Ik vind het heel goed dat je het geprobeerd hebt, en je bent niet de enige bij wie het niet in één keer lukt.”? Of als je zegt: “Je hebt een terugval gehad. Hoe wil je nu verder, en waar kan ik je bij helpen”? Steunen betekent positief zijn, niet veroordelen, hulp aanbieden, motiveren en waarderen dat de roker een stoppoging onderneemt. Succesvolle stoppers hebben nou eenmaal vaak meerdere pogingen nodig om definitief te stoppen. Elke mislukte poging is een leermoment en daarmee een stap op weg naar het rookvrije leven.
Ok, steunen is dus beter dan veroordelen, maar hoe doe je dat? Ik geef je 5 tips:
- Motiveer rokers om het te proberen en laat weten dat ze mogen falen.
- Waardeer de stoppoging, los van het resultaat.
- Toon begrip voor moeilijke momenten, en kijk hoe je kunt helpen.
- Veroordeel een kleine terugval niet, en help de stopper om vooruit te kijken.
- Als het niet is gelukt: Blijf positief en help de stopper om te leren van de poging.
Succes met Steuntober!